Bắt đầu từ thế kỷ thứ nhất, khi các hoạt động kinh tế tín dụng bắt đầu xuất hiện, nền kinh tế bắt đầu phát sinh hiện tượng khủng hoảng. Hiện tượng khủng hoảng của nền kinh tế này là kết quả tiêu cực của các mâu thuẫn giữa các tầng lớp trong xã hội. Vậy về bản chất, khủng hoảng kinh tế là gì? Nguyên nhân của khủng hoảng kinh tế là gì?
Khủng hoảng kinh tế là gì?
Theo học thuyết Kinh tế – Chính trị của Mác Lê-nin, khủng hoảng kinh tế là tình trạng suy thoái đột ngột của nền kinh tế. Hiện tượng suy thoái này thường diễn biến trầm trọng và có xu hướng kéo dài. Trong thời kỳ khủng hoảng của nền kinh tế, các chỉ số như tổng sản phẩm quốc nội có xu hướng giảm. Đồng thời, thị trường bất động sản và chứng khoán cũng giảm sâu, các khoản thanh toán rơi vào cạn kiệt.
Ở các thời kỳ đầu sau công nguyên, khủng hoảng kinh tế thường chỉ diễn ra trong phạm vi một quốc gia hoặc khu vực nhất định. Tuy nhiên, với xu hướng toàn cầu hóa, bắt đầu từ khoảng thế kỷ thứ XIX, các cuộc khủng hoảng kinh tế dần mở rộng ra phạm vi lớn hơn. Các cuộc khủng hoảng với quy mô lớn như toàn châu lục và các khu vực lân cận bắt đầu được ghi nhận từ những năm 70 của thế kỷ XIX.
Nguyên nhân của khủng hoảng kinh tế là gì?
Nguyên nhân của khủng hoảng kinh tế là gì? Có năm nguyên nhân của khủng hoảng kinh tế: khủng hoảng tài chính, bong bóng kinh tế, lạm phát, giảm phát và sự cắt giảm chi tiêu. Mỗi nguyên nhân trên sẽ tác động đến một phương diện khác nhau của nền kinh tế, khi đạt đến mức độ nhất định sẽ gây ra tình trạng khủng hoảng.
Khủng hoảng tài chính
Khủng hoảng tài chính xảy ra khi các tài sản có sự sụt giảm mạnh và nhanh chóng về mặt giá trị. Trong một số trường hợp, khủng hoảng tài chính bao gồm sự sụp đổ của thị trường chứng khoán và sự xuất hiện của các bong bóng kinh tế. Các vụ vỡ nợ và tình trạng khủng hoảng tiền tệ cũng sẽ xuất hiện vào thời kỳ khủng hoảng tài chính. Các hệ thống ngân hàng bị sụp đổ và giá trị tiền tệ bị giảm sút trầm trọng.
Bong bóng kinh tế
Bong bóng kinh tế, hay còn có các cách gọi khác như bong bóng đầu cơ, bong bóng tài chính, là hiện tượng hàng hóa trong thị trường bị đẩy mức giá lên quá cao. Giá trị hàng hóa trong thị trường đạt ngưỡng cao một cách vô lý và không bền vững, thường chỉ kéo dài trong một thời gian ngắn. Khi bóng bóng kinh tế bị vỡ, thị trường sẽ sụp đổ.
Mức giá cao quá mức của sản phẩm không phản ánh được sức tiêu dùng hoặc nhu cầu của người tiêu dùng về sản phẩm. Giai đoạn phát sinh bong bóng và giai đoạn bong bóng vỡ là kết quả của hiện tượng phản ứng thuận chiều khi các chủ thể trong nền kinh tế có phản ứng đồng nhất. Giá cả của sản phẩm trong nền kinh tế bong bóng biến đổi thất thường và không thể được dự đoán thông qua lượng cung – cầu. Trên đây là những nguyên nhân của khủng hoảng kinh tế.
