Chùa Một Cột Di Tích Lịch Sử Biểu Tượng Văn Hóa Dân Tộc

Chùa Một Cột có ý nghĩa rất quan trọng đối với văn hóa tâm linh của dân tộc ta từ thời xa xưa. Nơi đây cũng được xem là biểu tượng văn hóa của Hà Nội nghìn năm văn hiến. Đặc biệt ngôi chùa này lại có kiến trúc đặc biệt thu hút nhiều du khách đến đây.

Tìm hiểu chùa Một Cột mang ý nghĩa gì?

Với ý tưởng lấy từ bông hoa sen công trình này đã mang kiến trúc sáng tạo vượt bậc khi có sự kết hợp giữa không gian kiến trúc. Nơi này được xem là sự hội tụ tinh hoa của các môn nghệ thuật khi có các thiết kế chạm vẽ hành lang, hội họa, điêu khắc đá…

So với nguyên mẫu thì ngôi chùa Một Cột này nhỏ hơn thế nhưng kiến trúc từ hồn đến cốt lại được tái dựng hầu như đầy đủ. Với thiết kế được xây dựng là hình vuông mỗi bề mặt là 3m, trên đó là cột đá hình trụ cao 4m không tính phần chìm dưới nước. Trên phần thân trụ có 8 cánh gỗ tạo nên tổng thể kiến trúc hoa sen như đang nở trên mặt hồ.

Bên cạnh đó 8 trụ này sẽ gắn liền với mộng của tám mộng cột chùa gồm 4 cột lớn và 4 cột phụ. Chúng sẽ có chức năng là nâng đỡ đòn ngang của mái chùa, mái chùa có thiết kế 4 mái gồm 4 đầu đao công, ngoài ra trên mái có đắp lưỡng long châu nguyệt. Đây là biểu tượng cho sức mạnh, quyền uy với hình rồng trên mái đầu.

Có thể nói ngôi chùa này không chỉ đơn thuần mang ý nghĩa văn hóa dân tộc mà chúng còn là biểu tượng cho kiến trúc độc đáo được phát triển vượt bậc tại thời nhà Lý. Bộ văn hóa đã xếp hạng cho ngôi chùa này là 1 trong những “Di tích lịch sử mang kiến trúc nghệ thuật quốc gia” vào ngày 28/04/2062.

Đây là biểu tượng văn hóa dân tộc Việt Nam 
Đây là biểu tượng văn hóa dân tộc Việt Nam

Giới thiệu biểu tượng văn hóa của chùa Một Cột

Với nhiều người chưa đến tham quan khu di tích văn hóa này sẽ nghĩ ngôi chùa chỉ được xây dựng trên 1 cái cột. Thế nhưng đây chỉ là điện thờ Quan Thế Âm hay còn gọi là Liên Hoa Đài có kiến trúc đơn giản được đặt trên 1 trụ duy nhất nằm tổng thể trong ngôi chùa Diên Hựu.

Nói về ngôi chùa Diên Hựu này thì trong lịch sử khi xưa ngồi chùa này sở hữu rất nhiều hạng mục kiến trúc. Nhưng lại bị tàn phá bởi thiên tai, chiến tranh và chỉ còn sót lại mỗi Liên Hoa Đài. Chính vì vậy cái tên chùa Một Cột xuất phát từ cách gọi quen thuộc của người dân và còn giữ cho đến hiện tại.

Ngoài khu di tích về Liên Hoa Đài thì ngôi chùa này còn có rất nhiều những kiến trúc đẹp hiện hữu như khu tam quan, ta bảo, tháp tổ trong vườn, hành lang giải vũ,…

Đây là biểu tượng văn hóa dân tộc Việt Nam 
Đây là biểu tượng văn hóa dân tộc Việt Nam

Chùa Một Cột được hình thành dưới thời đại nào?

Trong lịch sử ghi chép ngôi chùa này hình thành vào năm 1049 được nhà vua Lý Thái Tông mơ thấy Quan Thế Âm Bồ Tát được tọa trên đài sen và có mời nhà vua này ngự cùng mình. Vị vua này sau đó đã kể lại giấc mơ cho vị thiền sư Thiền Tuệ và được vị sư này khuyên nên xây dựng ngôi chùa như đài hoa sen khi trên đó thờ Quan Thế Âm và dựng bằng cột đá.

Đến năm 1105 dưới đời vua Lý Nhân Tông ngôi chùa được mở rộng và được cải tạo kiến trúc đẹp hơn. Hằng năm vào ngày 6 tháng 4 âm lịch vua Lý Nhân Tông sẽ tổ chức lễ tắm Phật và phóng sinh trước sự chứng kiến của rất nhiều người dân cùng các vị sư tăng tại Kinh thành Thăng Long. Nhằm thể hiện lòng thờ kính và tin về Đức Phật của vị vua này.

Tuy nhiên đến thời Nhà Trần – Lê – Nguyễn ngôi chùa Diên Hựu cùng Liên Hoa Đài bị xuống cấp trầm trọng và được tu sửa lại rát nhiều lần trải qua các thời kỳ vua chúa. Mãi cho đến năm 1954 ngôi chùa này đã bị phá hủy nghiêm trọng bởi sự tàn phá của chiến tranh để lại. Thế nhưng chính phủ Việt Nam đã trùng tu lại ngôi chùa dựa vào bản vẽ và được hoàn thành vào 04/1955.

Từ đó cho đến nay, ngôi chùa nổi tiếng với thiết kế đặc trưng chùa Một Cột đã được bảo tồn và ghi nhận là 1 di sản văn hóa lịch sử dân tộc.

Ngôi chùa được xây dựng vào thời vua Lý Thái Tông năm 1049
Ngôi chùa được xây dựng vào thời vua Lý Thái Tông năm 1049

Vị trí của chùa Một Cột nằm ở đâu?

Nói không ngoa khi ngôi chùa được xem là nơi tâm linh khi thờ cúng nhiều tượng Phật và cũng là khu di tích văn hóa bởi nơi đấy đánh dấu và ghi chép khá nhiều các triều đại. Bên cạnh đó, ngôi chùa này còn là địa điểm du lịch tham quan khi nhận được sự quan tâm của nhiều du khách từ khắp nơi đến đây để chiêm ngưỡng nét nghệ thuật cổ xưa trải qua nhiều triều đại. 

Ngôi chùa này được xây dựng trên thôn Tam Bảo huyện Quảng Đức ở phía Tây hoàng thành Thăng Long xưa. Ngày nay ngôi chùa này nằm ngay phố Chùa Một Cột và ngay cạnh các quần thể di tích Quảng Trường Ba Đình, nơi lăng Chủ Tịch Hồ Chí Minh tại trung tâm Quận Ba Đình, thủ đô Hà Nội.

Khám phá những kiến trúc đặc trưng của Chùa Một Cột

Có thể nói ngôi chùa này là 1 trong những công trình đặc biệt khi nơi đây lưu giữ những chiến tích khi trải qua nhiều thời kỳ dân tộc. Đây cũng là ngôi chùa linh thiêng bậc nhất tại Việt Nam. Nơi đây không chỉ là di sản biểu tượng cho tâm linh mà còn là niềm tin văn hóa của dân tộc ta. Với kiến trúc độc đáo cùng những công trình đậm nét lịch sử.

Đài Liên Hoa nơi cư ngụ của Phật Bà Quan Thế Âm

Bên trong Đài Liên Hoa được bày trí vô cùng sang trọng khi xung quanh đều được bày biện  nhiều đồ thờ như bộ ấm chén thờ, lư hương bằng đồng bình cắm hoa sen, đôi lục bình gốm sứ,… Có án thờ được đặt bên trên tượng phật Bà Quan Âm, phía bàn thờ cũng được sơn son thiếp vàng và được trang trí nhiều họa tiết vân mây màu vàng. 

Ngoài ra nơi đây chính là điểm nhấn quan trọng vô cùng độc đáo của ngôi chùa Một Cột này. Liên Hoa Đài được xây dựng trên 1 cột đá được đặt tại trung tâm trong 1 hồ sen với diện tích là 3x3m. Được ví von như là búp măng sen chớm nở trên mặt hồ.

Chùa Một Cột nằm tại tại trung tâm Quận Ba Đình, thủ đô Hà Nội
Chùa Một Cột nằm tại tại trung tâm Quận Ba Đình, thủ đô Hà Nội

Khu cổng Tam Quan của chùa Một Cột

Khi đến tham quan ngôi chùa này thì điểm đến đầu tiên mà chúng ta nhìn thấy chính là khu vực cổng Tam Quan. Công trình này chỉ mới được xây dựng những năm gần đây chủ yếu là để phục vụ cho việc thờ cúng những ngày lễ Tết, các ngày rằm tại ngôi chùa này.

Ngoài ra công trình này có lối thiết kế đặc biệt nhìn giống như ccs kiến trúc của các đình, chùa tại Việt Nam khi có 2 tầng và gồm 3 lối đi, lối đi chính là cửa ở giữa điện và có diện tích rộng lớn. 

Cây bồ có tuổi thọ 60 năm tuổi

Tính đến thời điểm hiện nay thì cây bồ đề này có tuổi thọ hơn 60 tuổi với những cành lá xum xuê, xanh mát được trồng trong khuôn viên của chùa. Đây là món quả của Tổng thống Ấn Độ tặng nước ta vào năm 1958. Ý nghĩa của loài cây này không chỉ mang đến bóng mát mà còn mang đậm ý nghĩa Phật giáo và triết lý nhân sinh. 

Bậc thang chính điện tại chùa Một Cột

Để đến nơi này bạn phải đi lên từ sân chính điện Liên Hoa Đài sau đó bạn sẽ phải bước qua 13 bậc thang lên chính điện này với chiều rộng khoảng 1.4 mét. Những bậc thang này xuất hiện từ thời vua Lý thế nên nơi đây vẫn còn giữ được nét đặc trưng cổ kính của văn hóa thời bấy giờ.

Bên cạnh đó các bậc thang này sẽ có 2 bên tường gạch được gắn bia đá có nội dung giới thiệu về lịch sử ngôi chùa này. Vô tình đã tạo nên nét thơ mộng có xu hướng cổ kính tại nơi đây.

Hình ảnh lá bồ đề xanh mát là biểu tượng Phật G áo
Hình ảnh lá bồ đề xanh mát là biểu tượng Phật G áo

Có thể bạn quan tâm:

Tổng kết

Những thông tin về ngôi chùa Một Cột được xem là thánh địa nổi bật của Phật Giáo Việt Nam ngày nay còn là di tích văn hóa lịch sử dân tộc mang nhiều nét cổ kính thời xưa. Hiện nay với sự trùng tu và xây dựng thêm những công trình xung quanh nơi đây dần được biết đến nhiều với địa danh thu hút các du khách tề tựu về đây tham quan khu di tích lịch sử này.

Bài viết gần đây